Yoga là một phương pháp thực hành từ cổ xưa nhưng lại rất phổ biến hiện nay bởi những tác dụng kỳ diệu của nó lên người tập. Mục tiêu của Yoga là giúp con người đạt được sự an lạc trong tâm chứ không chỉ dừng lại ở sức khỏe thể chất. Có thể nói khỏe mạnh thể chất chỉ là 1 sản phẩm phụ của Yoga. Nhưng sản phẩm phụ này lại được con người ngày nay xem là sản phẩm chính của Yoga, vì rõ ràng Yoga giúp người tập cải thiện sức khỏe, tăng cường sức mạnh và sự linh hoạt của cơ thể. Điều này được chứng minh qua những người đã tập Yoga và các nghiên cứu khoa học.

Trong bài viết này, mình không bàn về lợi ích của Yoga vì đã có quá nhiều thông tin rồi. Mình chỉ muốn chia sẻ một sự thật là không phải bất kỳ người tập Yoga nào cũng đạt được sức khỏe tối ưu, và không phải người tập Yoga đều đặn nào cũng trong tình trạng khỏe mạnh hơn người không tập Yoga.

Người mới tập Yoga nào cũng sẽ cảm thấy cơ thể mình linh hoạt, dẻo dai, nhiều năng lượng, sức khỏe tốt hơn vượt trội trong 3-6 tháng, thậm chí là 1 năm đầu tập Yoga. Nhưng sau đó, với những người tập lâu năm, phần lớn họ sẽ nhận ra rằng một số vấn đề cơ thể không hoàn toàn được cải thiện: vẫn cảm thấy khó thở, đau nhức mỏi chỗ này chỗ kia, khó ngủ, ăn không ngon, táo bón, viêm sưng, mụn nhọt, người mệt nhọc nặng nề, vẻ mặt không tươi vui, tâm trí không mạnh mẽ, tập trung. Vậy lý do ở đâu. Theo trải nghiệm của bản thân là người tập và dạy Yoga nhiều năm, mình chia sẻ những nguyên nhân như sau:

• Uống nước trong lúc tập Yoga: mình bất ngờ khi thấy 1 chương trình dạy Yoga Online, giáo viên Yoga khuyên người tập là cần uống nước trong lúc tập. Và 1 số học viên dù đã tập ít nhất 1 năm, cũng thường trực uống nước trong và ngay sau khi tập. Nước hay các thực phẩm khi vào cơ thể cần 1 khoảng thời gian để tiêu hóa hay hấp thụ. Cơ thể rất thông minh, sẽ chỉ ưu tiên thực hiện việc quan trọng hơn. Nếu bạn uống nước trong lúc tập, cơ quan tiêu hóa & bài tiết chỉ tập trung việc hấp thụ và đào thải nước, sẽ không thể tập trung nhận lợi ích từ các Asana. Nên quá trình tập của bạn trở nên vô ích. Vì thế bạn cần để bụng trống, đối với thức ăn là 2-3 tiếng trước khi tập, nước là 15-30 phút trước khi tập. Nghĩa là chỉ nên uống nước trước khi tập ít nhất 15 phút. Tập Yoga cũng để tạo năng lượng (prana) và khai thông các kênh năng lượng (nadis) cho cơ thể. Năng lượng có đặc điểm của lửa. Từng bài tập thở hay asana trong bài tập đang nhen nhóm lên ngọn lửa năng lượng lại bị nước dập tắt đi khi bạn uống nước vào. Vậy bạn hì hục tập để làm gì để rồi tự mình phá hủy nó. Sau khi tập, nên giữ lại ngọn lửa năng lượng này cho cơ thể. Vì thế đừng vội uống nước ngay mà hãy đợi 15-30 phút sau. Người càng có nhiều năng lượng thì càng khỏe mạnh và tràn đầy sức sống. Việc uống nước trong lúc tập có thể chỉ khi bạn thấy cơ thể quá khát. Nếu uống hãy nhấm từng ngụm nhỏ với nước gần bằng nhiệt độ cơ thể và hoàn toàn ý thức chứ đừng uống ừng ực vào. Mọi người sợ mất nước khi tập vì đổ mồ hôi. Thực sự, khi tập Yoga đúng chậm rãi, tập trung, ý thức hít thở sâu và thư giãn giữa các asana, bạn sẽ không bao giờ có cảm giác khát nước cả.
• Uống nước nhiều hơn cần thiết: Trước đây, khi nghe theo các thông tin truyền thông khuyên cần uống ít nhất 2-3L nước mỗi ngày, mình cũng cố gắng uống nước. Nhưng mình phát hiện ra, càng uống nước chẳng những da dẻ không hề đẹp ra, sức khỏe không hề tốt lên mà còn đi tiểu liên tục rất phiền phức, hay tiểu đêm, thận yếu nên mắt có quần thâm, người dễ lạnh. Dù rằng mình đã tập Yoga rất nhiều năm rồi vẫn không cải thiện tình trạng này. Sau khi đọc quyển sách “Minh triết trong ăn uống phương Đông” của lương y Ngô Đức Vượng, thầy có khuyên là uống ít nước lại vì khi cơ thể nhiều nước không giúp sức khỏe tốt hơn, mà còn gây hại như máu loãng, gây sức ép lên tim, hại thận, cản trở quá trình đào thải độc tố….mình uống ít lại, chỉ uống khi cơ thể cần, uống từ từ giữ nước lại trong miệng để cân bằng nhiệt độ với cơ thể rồi mới nuốt. Việc uống ít nhưng uống từ từ cũng đủ làm bạn hết khát, còn hơn là nóc ừng ực vào mà vẫn luôn thấy khát. Sau một thời gian mọi vấn đề sức khỏe nêu trên của mình được cải thiện.

• Ăn uống đồ lạnh: Những vấn đề do ăn uống đồ lạnh cũng gây nguy hại đến sức khỏe. Trước đây dù tập Yoga, nhưng mình vẫn hay ăn uống lạnh. Mỗi khi ăn gì dù thức ăn có nóng thì cũng gọi trà đá. Đây thật sự là một sự ngu ngốc cả một thời gian dài làm mình hay bị lạnh run người bất tử, dễ đau mỏi cứng cổ vai gáy, rụng tóc, tiểu rắt và đau dạ dày. Tất cả mọi vấn đề đều giảm dần và hết hẳn khi mình ngừng ăn uống đồ lạnh trong vòng 1 năm nay. Cũng theo lương y Ngô Đức Vượng, ăn uống đồ lạnh khi đang ngoài trời nắng nóng, hay cơ thể đang nóng do tập luyện hay ăn đồ nóng gây sự thay đổi nhiệt độ đột ngột bên trong khiến cơ thể trở nên nhiễm hàn (âm tính), từ đó nhiều bệnh xuất hiện: viêm họng, viêm phế quản, mãn tính, viêm mũi, cảm lạnh, viêm đa khớp.
• Tắm ngay sau khi tập Yoga: Các phòng tập Yoga hiện đại đều trang bị phòng tắm, không những vậy còn có cả phòng xông hơi. Tưởng là tiện nghi. Nhưng thường cái gì tiện nghi mà không đi kèm với sự hiểu biết thì chỉ làm hại con người thôi. Cũng như uống nước ngày sau khi tập, bạn dập tắt lửa năng lượng đã tốn công sức để đốt lên qua quá trình tập bằng cách là dội nước vào ngày sau khi tập xong. Thật là 1 việc làm không có ý nghĩa gì cả, phí cho việc tập mà còn làm bạn dễ bị nhiễm lạnh, dễ gây đau khớp, nhức mỏi. Thay vì thế, sau khi tập xong, nên nằm lâu hơn trong tư thế Savasana, có thể trùm chăn, mền lại để giữ năng lượng lâu hơn cho cơ thể. Nếu bạn ra mồ hôi nhiều, dùng khăn thấm mồ hôi hoặc thay áo khác, rồi mặc áo khoác vào và chạy về nhà. Chỉ nên tắm sau khi tập ít nhất là 15-30 phút. Tốt hơn nữa, là tắm sạch sẽ trước khi tập, sau khi tập xong chỉ cần lau nhẹ mồ hôi là được. Tắm sau khi tập làm cơ thể dễ nhiễm bệnh hơn trước khi tập.
• Tắm sau khi mặt trời lặn: Yoga tập hít thở giúp hơi thở sâu vậy tại sao bạn thường xuyên khó thở? Một số bạn học Yoga hỏi mình như vậy. Sau khi khảo sát các thói quen thường ngày của các bạn, mình phát hiện ra những người khó thở, hay đau nhức khớp, hoặc là khớp hay kêu răn rắn đều hay tắm về đêm. Vì đi làm về tối nên phải tắm đêm. Bản thân mình cùng thường về nhà lúc 8h-9h tối, nhưng mình đã bỏ thói quen tắm đêm 1 năm nay. Mình có vấn đề bẩm sinh là bị khó thở, suyễn nhẹ, tập Yoga thời gian thấy hết, nhưng không dứt hẳn. Từ ngày bỏ tắm tối, mình không còn bị khó thở nữa. Tắm đêm là một thói quen vô cùng gây hại cho phổi của bạn. Phổi nhiễm nước, cơ thể nhiễm lạnh, làm sao bạn có cơ thể khỏe mạnh thật sự. Nhưng khi mình khuyên các bạn đừng tắm đêm nữa, thì bạn nói khó quá. Bạn chỉ cần rửa nước vào các phần như mặt, các khớp và tránh phần ngực và lưng ra, cũng đủ bạn thấy sạch sẽ, sảng khoái rồi. Đừng bị bám víu vào cảm giác hay thói quen nữa.

• Không thật sự thư giãn khi tập Yoga: Thư giãn (Savasana) là không thể thiếu nhưng nó chưa thật sự được xem trọng bởi đa số người tập Yoga. Họ cứ nghĩ cứ tập các tư thế nỗ lực là đủ rồi. Và rất nhiều học viên đang tập chưa hết giờ nhưng phải ra về, thì họ sẵn sang bỏ qua bước thư giãn cuối. Hay 1 số học viên nằm thư giãn được vài phút thì lăn qua lăn lại, họ không nằm yên được cho đến cuối buổi. Thậm chí có người thư giãn xong hết buổi, ngồi lên lại tập thêm vài tư thế mà mình yêu thích, chắc họ thấy chưa đã hay sao. Thật sự, quá trình thư giãn nếu thiếu hoặc thư giãn không kỹ, đó chính là nguyên nhân khiến cơ thể bạn càng tập càng thấy đau nhức. Lúc đầu bạn không thấy gì cả, nhưng nếu càng tập lâu lại tập tư thế với độ khó hơn, phải căng cơ nhiều, mà bạn k thư giãn kỹ, axit lactic tích tụ trong cơ, xương, khớp là nguyên nhân gây đau nhức. Sự tắc nghẽn và bó cơ cũng do thư giãn không đủ, trương lực cơ không được cân bằng trở lại. Cơ thể luôn trong tình trạng thiếu Oxy vì thiếu thư giãn và hít thở trong lúc tập là điều đáng tiếc với những người tập Yoga mà chỉ tập trung vào việc lên tư thế. Về mặt thời gian, nếu bạn tập 60 phút thì trong đó cần có 20 phút thư giãn bao gồm thư giãn giữa buổi và 10 phút thư giãn sâu cuối buổi. Thư giãn sâu là khi bạn cảm thấy cơ thể hoàn toàn hồi phục năng lượng và thư giãn cả cho tâm trí của mình nữa. Chứ đừng thư giãn qua loa cho có, chỉ làm hại cho quá trình tập của bạn thôi. Việc tập liên tục không thư giãn là bạn đang kích hoạt quá nhiều hệ thần kinh giao cảm, sẽ gây nguy hại đến các hệ cơ quan như thận, cơ quan sinh dục, =è hệ thần kinh phó giao cảm làm thư giãn, làm mát và hỗ trợ tiêu hóa tốt.

• Lạm dụng thực phẩm chức năng: Thực phẩm chức năng sẽ tốt để hỗ trợ cải thiện 1 số vấn đề cơ thể đang gặp phải nhưng nếu dùng nhiều quá thì cái gì tốt cũng sẽ trở thành có hại. Ví dụ như có 1 thời gian mình dùng bột nghệ để cải thiện vấn đề tiêu hóa do viêm dạ dày. Thời gian đầu dùng thì giúp ích. Nhưng mỗi ngày mình cứ uống thì lại trở nên bị nóng, mặt nổi mụn tùm lum nên ngưng không dùng tiếp. Cơ thể hoàn toàn có thể tự chữa lành tự nhiên khi bạn làm tốt 5 điều sau mỗi ngày: hít thở đúng, tập tư thế đúng, thư giãn đúng, dinh dưỡng đúng, tư duy tích cực & thiền. Trong đó dinh dưỡng đúng nên là thức ăn tự nhiên. Các loại thực phẩm chức năng dạng qua chế biến hay dạng viên uống nếu dùng nhiều thì làm cho khả năng miễn dịch và điều tiết Enzyme trong cơ thể bạn kém dần. Bên ngoài trông bạn khỏe và đẹp nhưng nó không bền vững. Người tập Yoga thường quan tâm đến sức khỏe nhưng cần phải cân nhắc và tỉnh táo, tránh lạm dụng làm phá hủy khả năng chữa lành tự nhiên của cơ thể, mà luôn phải phụ thuộc vào 1 cái gì đó ở bên ngoài.